Efektywność i jakość

Postanowiłem rozpocząć pewien cykl postów na temat jak wyróżniać się (pod względem umiejętności) wśród programistów. Genaralnie jak być jeśli nie najlepszym programistą w zespole to chociaż w ścisłej czołówce. Już na samym początku muszę obalić jeden krążący wokół mit. Nie wystarczy dużo czytać o nowych technologiach czy wzorcach ani też nie wystarczy tylko odpowiednio dużo programować. Tak naprawdę wszystko zależy od tego jak abstrakcyjnie potrafisz myśleć. Wiem, trudne słowo ale postaram się je nieco przybliżyć.

Należy zacząć od słowa abstrakcja, ponieważ nie wszyscy chyba to słowo rozumieją. Jest to jedna z najważniejszych rzeczy, gdyż jak niektórzy twierdzą, tylko ona tak naprawdę odróżnia nas od zwierząt. Zapytacie pewnie, jak to? Przecież chodzimy na dwóch nogach, mamy wyprostowaną postawę a co najważniejsze mamy jeszcze świadomość. Otóż są to rzeczy sporne bo jakby się uprzeć to i małpa czasami chodzi na dwóch nogach, a co do świadomości to nie sądzę aby człowiek miał na nią monopol. Wracając do abstrakcji, to dzięki niej możemy w ogóle cokolwiek tworzyć. Abstrakcja to inaczej oderwanie, uogólnienie. Myślenie abstrakcyjne pozwala nam więc uogólniać - wyciągać cechy wspólne, stałe, niezmienne. Po co? Po to by te rzeczy ze sobą łączyć, ulepszać, naśladować oraz tworzyć zupełnie nowe.

Jak ma się to do programowania? Cóż, abstrakcje w programowaniu to przede wszystkim typy danych. Tworzymy je po to aby ułatwiać sobie pracę, np:

• skracać ilość kodu potrzebnego do napisania,
• dbać o poprawność programu,
• ułatwiać sobie dzięki nim późniejsze modyfikacje.

Oczywiście są też największym źródłem problemów. Począwszy od języków dynamicznych gdzie praktycznie nie mamy możliwości wymuszenia prawidłowego korzystania z nich po chociażby (niewłaściwe) rzutowania w innych językach.

Co cechuje dobrego programistę? Dobry programista przede wszystkim myśli typami. Można porównać to trochę do Matrixa gdzie jeden z bohaterów nie widział już tych wszystkich liczb i znaków na ekranie ale same kobiety i mężczyzn. Co to oznacza w praktyce? Np. pisząc tekst nie widzimy znaków - widzimy słowa, zdania paragrafy, linie itp. Czytając kod nie widzimy do, while, for, function, mov rax, 0xff ale widzimy pętle, funkcje, obiekty, instrukcje. Tworząc kod widzimy interakcje i powiązania między typami. Jeżeli w ten sposób funkcjonujesz to nie irytuje Cię poprawianie błędów, nie nudzisz się przy rysowaniu UMLi, z chęcią przeglądasz cudzy kod. Tak, to wszystko sprawia Ci ogromną przyjemność. Nie wystarczy więc być geekiem aby być dobrym programistą (choć większość programistów nawet geekami nie jest). Oprócz wiedzy jak działa komputer (czyli znajomości systemów operacyjnych, sieci, imperatywnych języków programowania i assemblera ) trzeba jeszcze umieć i być nieźle wprawionym w myśleniu abstrakcyjnym.

Jak więc się wprawić? Oto kilka rad:

• Do pisania używaj vima - nauczysz się nie tylko jak szybko pisać i edytować tekst ale także widzieć obiekty w tekście i na nich działać. Szybko oznacza tu naprawdę szybko (o wiele szybciej niż chociażby w jakimś Visual Studio). Korzystanie z vima przypomina programowanie, np. wydajesz instrukcje (naciskając odpowiedni ciąg kombinacji klawiszy) usunięcia wszystkiego od miejsca, w którym znajduje się kursor do drugiego wystąpienia litery f.
• Dokumenty twórz w LaTeXu - wówczas będziesz widział w tekście strony, rozdziały, różnego rodzaju bloki. Nauczysz się widzieć dokument patrząc na jego źródło. Ponadto twoje dokumenty będą wyglądały nieziemsko w porównaniu do tych z różnych pakietów office.
• Naucz się kilku języków deklaratywnych (z rodziny funkcyjnych i logicznych) - tam praktycznie programuje się samymi typami.
• Wreszcie staraj się używać jak najbardziej niskopoziomowych narzędzi, pisz skrypty, debuguj w gdb itp. - te narzędzia są znacznie szybsze od graficznych. Mam tu namyśli czas jaki Ty spędzisz nad zrobieniem czegoś, oczywiście gdy już się wprawisz. Zaoszczędzisz sporo czasu oraz wiele się nauczysz.

Myślę, że w kolejnych postach opiszę pokrótce powyższe punkty. Mam nadzieję, że zmotywuje to chociaż niektórych do pracy nad sobą :)